جوان و جوانه

واقعا چند درصد مردم تلاش کردند ایده خود را جامه عمل بپوشانند؟ باور غلطی که در بین مردم وجود دارد این است که فکر می کنند برای راه اندازی یک شغل نیازمند یک سرمایه هنگفت هستند. کار‌آفرین فرصت طلب و شکارچی فرصت است. کارآفرین ریسک پذیر، آینده نگر و مهم تر از همه عمل گرا است. با خیلی از افراد که صحبت می‌کنم می‌بینم ایده هایشان در حد حرف است. هیچ کدام حاضر نیستند وارد کار شوند. اگر وارد شوند بسیاری از تفکرات غلطشان درباره کسب و کار از بین می رود. کار‌آفرینان کسانی هستند که به استقبال خطر می روند. 

جوان باشی، مستعد و خلاق هم باشی، همت و پشت کار هم به آن اضافه کنی، می‌شوی یک عدد، مثبت اندیشِ‌ موفقِ کار‌آفرین. کسی که نان بخور و نمیر کارمندی به مذاقش سازگار نیست، کسی که نمی تواند 30 سال از بهترین سالهای عمرش را چشم و گوش بسته در کنج یک اداره در‌جا بزند.

محسن برزگر خلیلی یکی از کار آفرینانی است که در حال حاضر در مقطع کارشناسی "کارآفرینی سازمانی" می‌خواند و متولد 57 است. 

آقای برزگر! قبل از اینکه وارد دانشکده کار‌آفرینی شوید چقدر با این مقوله آشنایی داشتید؟ 

حدود 10 سال پیش طرحی به نام توسعه کار‌آفرینی در دانشگاه‌های کشور تصویب شد. در 10 دانشگاه به اجرا گذاشته شد تا بتواند فرهنگ کار‌آفرینی را آموزش و ترویج دهد. سال 81 وارد مرکز کار‌آفرینی دانشگاه تهران شدم و به عنوان مسئول روابط عمومی به کارم ادامه دادم. کم‌کم همکاریم با این مرکز بیشتر شد و به فعالیتشان علاقمند شدم و تصمیم گرفتم برای خودم کسب و کاری راه اندازی کنم. 

نگفتید که چه کار کارآفرینانه ای انجام دادید و کدام ایده را به ثمر نشاندید که عنوان کار‌آفرین به شما اطلاق شد؟ 

در حین کار در مرکز با سازمان‌های مختلفی آشنا شدم. بعد که از مرکز بیرون آمدم مدتی در شرکت و شهرداری کار کردم تا اینکه سال پیش بطور قطعی تصمیم گرفتم کسب و کار خودم را راه اندازی کنم. 

آن‌چیزی که برایم مهم بود و سعی در بوجود آوردنش داشتم، شبکه‌ای بود از متخصص‌های مختلف. این ایده از آنجا به ذهنم خطور کرد که با نیاز دوستانم فرضا به یک گرافیست یا خرید چیزی روبرو می‌شدم. من همه شرکت‌ها و سازمان‌ها را بخاطر ارتباطاتی که داشتم، می‌شناختم. ایده اصلی من تشکیل یک تیم مرکزی بود که تیم های تخصصی در کنار آن بوجود بیاید. شبکه ای به نام "ارزش آفرینان خلاق" ایجاد و شرکتی با این نام، ثبت کردیم. 

شبکه از یک تیم مرکزی و تیم‌های تخصصی، که در کنار آن در حال بوجود آمدن هستند، تشکیل شد. یکی از تیم‌ها سایت جامع خلاقیت و کار‌آفرینی است که در حال حاضر یکی از قوی‌ترین سایت‌ها در بحث خلاقیت و کار‌آفرینی محسوب می شود. ما در عرض 9 ماهی که سایت را راه‌اندازی کردیم روزی 2600 بازدید کننده داشته و توانستیم به مرحله درآمدزایی برسیم. 

کمی بیشتر درباره این شبکه توضیح دهید. 

شبکه ارزش‌آفرینان خلاق یک نوع سازمان خدماتی مجازی با ساختار شبکه‌ای، متشکل از متخصصان فعال در زمینه‌های مختلف است. شبکه‌ ارزش‌آفرینان خلاق با شناسایی افراد متخصص با مهارت بالا و اخلاق کاری مناسب به سازماندهی آن‌ها پرداخته و برای استفاده بهینه از مهارت های آن‌ها تلاش می‌کند. شبکه هر روز در حال گسترش است تا بتواند خدماتی را در زمینه‌های مختلف و با کیفیت مناسب به مشتریان ارائه دهد و پاسخگوی نیازهای مختلف آنان باشد. 

در حال حاضر شبکه ارزش‌آفرینان خلاق با 14 تیم فعال متخصص و متعهد در حال ارائه خدمات به مخاطبان است. دفتر مرکزی شبکه در تهران مستقر است. شبکه چند تیم تخصصی در زمینه کارآفرینی دارد که فعالیت های گسترده ای را در حوزه های آموزشی و پژوهشی انجام می‌دهند. محوریت فعالیت‌های کارآفرینی، سایت جامع خلاقیت و کارآفرینی www.creativity.ir است که این سایت با رویکرد آموزش و توسعه کارآفرینی و مباحث کلیدی مربوطه از قبیل خلاقیت، مدیریت، کسب و کار و ... از ابتدای تابستان 86 به همت تعدادی از جوانان دانشگاهی راه‌اندازی شد. 

به‌جز کارآفرینی درباره چه مباحث دیگری خدمات ارائه می‌دهید؟ 

بحث دیگری هم که مطرح کردیم و در ایران هنوز روی آن کار نشده است خلاقیت و کارآفرینی کودک است. در دنیا روی این مسئله کار شده ما هم تیمی را تشکیل داده ایم و سایتی را هم راه اندازی کردیم که چند وقت بعد اعلام خواهد شد( Perciakies.com ). کارهای گسترده ای در حال انجام است و با کمک دانشکده کار‌آفرینی و روانشناسی قرار است جشنواره ای را در این زمینه برگزار کنیم. تیم های مختلف در حال تلاشند؛ تیم طراحی پوستر و صفحه آرایی، آموزش IT ، طراحی سایت، برنامه نویسی و ... ما مجموعه این تیم‌ها را جمع کردیم بدون اینکه این ساختار در یکجا حضور داشته باشد. از طریق اینترنت و مزایای شبکه با هم ارتباط و همکاری داریم. همین عامل، قدرت ما را افزایش داده و باعث شده که در بازار حرفهای زیادی برای گفتن داشته باشیم. 

تعریف شما از کار‌آفرینی چیست؟ 

کسی که ایده نویی دارد و کسب و کاری را شروع می کند. ایده جدید را خودش یا همراه با تیمش تبدیل به یک محصول قابل ارائه به بازار می کند. البته تعاریف مختلف است و هنوز به اجماع نرسیده اند. 

برای کار‌آفرینی نیازی به تحصیلات آکادمیک بود؟ 

صدر در صد! کسب و کار ما کار‌آفرینی است. در دو حوزه کار می کنیم، کار‌آفرینی و IT. در کار‌آفرینی بحث‌های مختلفی را دنبال می کنیم، آموزش کارآفرینی، مشاوره کارآفرینی ، پژوهش کارآفرینی و تورهای مختلفی که در حوزه کارآفرینی برگزار می کنیم. یکی از بسترهایی که برای بنا گذاشتن کسب و کارمان انتخاب کردیم همین بحث کار‌آفرینی بود. به همین دلیل نیاز شدید به ادامه تحصیل داشتم تا بتوانم در این حوزه کار کنم. 

خصوصیات یک کار‌آفرین موفق چیست؟ 

یکی از مسائلی که کار‌آفرین باید روی آن تمرکز کند، بحث چشم انداز است. یک کار‌آفرین باید چشم انداز روشنی داشته باشد. بداند قرار است به کجا برسد. اگر جایی که برای رسیدن به آن مشخص کرده است روشن و پر رنگ نباشد معمولا انرژی زیادی برای حرکت به آن سمت دریافت نخواهد کرد. داشتن اعتماد به نفس هم از ‌جمله خصوصیات کلیدی است که کار‌آفرین باید داشته باشد. در ضمن کار‌آفرین تفکر خلاقی دارد. مثل دیگران فکر نمی کند همیشه به دنبال این است که ایده بهتری پیدا کند و روش بهتری را بکار گیرد. کار‌آفرین فرصت طلب و شکارچی فرصت است. کارآفرین ریسک پذیر، آینده نگر و مهم تر از همه عمل گرا است. با خیلی از افراد که صحبت می‌کنم می‌بینم ایده هایشان در حد حرف است. هیچ کدام حاضر نیستند وارد کار شوند. اگر وارد شوند بسیاری از تفکرات غلطشان درباره کسب و کار از بین می رود. کار‌آفرینان کسانی هستند که به استقبال خطر می روند. 

در افق روشنی که برای خودتان ترسیم کردید بحث مالی و اقتصادی چقدر پر رنگ است؟ 

قبل از اینکه کسب و کارم را شروع کنم یکی از بحثهایی که مطرح می شد این بود که هدف اصلی کارآفرینان فقط پول نیست، واقعیت هم همین است. من قبل از هر چیز از کارم لذت می برم اما پول هم مهم است. من برای خودم چشم انداز روشنی در بحث مالی دارم. درآمدم چقدر خواهد بود، تعداد تیم‌هایم چقدر است و ... اما اینکه فقط بخواهم برای پول کار کنم، نه! در بازار چیزی که از پول خیلی مهم تر است، اعتبار است. 

شما زمان تحصیل تفکر پشت میز نشینی و کار دولتی داشتید؟ 

یادم نمی آید چه تفکراتی داشتم اما چون پدر من مغازه داشت و از همان بچگی در کسب و کار بودم، دوست داشتم برای خودم تشکیلاتی داشته باشم، می خواستم فروشگاه زنجیره ای داشته باشم. یکی از دلایلی که شخص به سمت کارمند بودن کشیده می شود شاید این باشد که مهارتهای لازم را ندارد. کسانی 9-8 سال سابقه کار دارند 270-260 هزار تومان حقوق می گیرند با این پول هم که نمی توان زندگی کرد. من هیچ وقت چنین تفکری نداشتم اما بعد که چند مدت مجبور شدم کار کنم متوجه شدم اصلا به صرفه نیست و تنها راهی که می توانی عاقلانه به ثروت برسی این است که کسب و کاری برای خودت راه بیاندازی که ایده نویی داشته باشد. 

چرا در سیستم های دولتی، از نظر شما، جایی برای پیشرفت نیست؟ 

در سیستم های دولتی تا یک جایی می گذارند پیشرفت کنی. حس هایی مثل استقلال طلبی هیچ وقت در کار دولتی ارضا نمی شود. مجبوری هر روز بروی کارت بزنی و تا بعد از ظهر بمانی. یک روز هم کار نداشته باشی باید بروی و مسائلی را هم تحمل کنی. مسئله‌ای که در سیستم دولتی خیلی مرا اذیت می کرد این بود که هیچ کس به ایده تو گوش نمی داد. همیشه درگیر بروکراسی ادرای هستی و برای دریافت کوچکترین چیزی باید با چند نفر سرو کله بزنی اما در سیستمی که خودت طراح آن هستی، در بخشی که طرف تو دولت نیست، کارها با سرعت زیادی انجام می شود. 

حقوق بگیرها همیشه محتاج حقوق آخر ماهشان هستند اینها را اگر از شغلشان اخراج کنند مهارت لازم را برای کسب درآمد ندارند اما وقتی شخص در بازار برای خودش کار می کند، مجبور است بیشتر مهارت ها را فرا بگیرد و تبدیل به فردی شود که هر کجا رفت بتواند گلیم خودش را از آب بیرون بکشد. 

با این وجود کارآفرینی در کشور ما هنوز پیشرفت چندانی نداشته... 

در کشور ما کارآفرینی هنوز در مرحله ترویج است. حتی آموزش‌های ما هم خیلی سیستماتیک نیست و جنبه ترویجی دارد. فعلا در حال اشاعه فرهنگ آن هستیم و داریم به همدیگر یاد می دهیم که کارآفرینی چیست. کارآفرینی یک عزم ملی می خواهد. یکی از مشکلات بزرگ در این میان بروکراسی ادرای و قوانین و مقراراتی است که باعث شده است نتوانیم کارآفرینی را جلو ببریم. متاسفانه با وجود بحثهای مطرح شده می بینیم که حمایت خاصی هم نمی شود. سیاست گذاری واحدی هم نیست. خیلی ها اعتقاد دارند باید از دوران کودکی کارآفرینی را آموزش داد. 

به عنوان آخرین سوال باشگاه جوانی برنا، عده ای معتقدند که شانس در این میان دخیل است و یا باید سرمایه داشته باشند و ... 

واقعا چند درصد مردم تلاش کردند ایده خود را جامه عمل بپوشانند؟ باور غلطی که در بین مردم وجود دارد این است که فکر می کنند برای راه اندازی یک شغل نیازمند یک سرمایه هنگفت هستند. درحالی که در یک کسب و کار اینترنتی شخص با یک تا دو میلیون تومان کار خودش را شروع می کند. در خانه مشغول کار می شود. باور نادرست و ترسی که وجود دارد باعث شده کمتر کسی به سمت پرورش ایده های خود برود. 

کسی که می گوید "نمی شود "چند بار کاری را شروع کرده که موفق به انجامش نشده است؟ اصلا بلد است کسب و کاری راه بیاندازد؟ بلد است ایده پروری کند؟ روی خلاقیت خودش کارکرده است؟ روشهای زیادی برای پروش خلاقیت و ایده وجود دارد. خیلی از کارآفرینان از صفر شروع کردند و زحمت فراوانی کشیدند. یک فرد معمولی سر کار می رود شاید 2 ساعت یا 45 دقیقه کار کند اما یک کارآفرین 15-14 ساعت در روز کار می کند و مدتی سختی می کشد تا به هدفش برسد.